8ste verslag, Tibet, van 4 april tot 13 april 2015

Hallo allemaal,

Bedankt voor jullie reacties. Erg leuk om een teken van leven van jullie te horen.
Inmiddels heb ik Tibet afgesloten, de treinreis naar Chengdu achter de rug en begonnen met het laatste onderdeel van mijn reis, China. Het is een aaneenschakeling van diverse ervaringen, geweldig om mee te maken!!

Ik zal weer bij het begin beginnen van mijn Tibet reis:

Zaterdag 4 april: 1 ste dag Tibet: van Kathmandu naar Tingli:
Om 6.00 uur ' s ochends neem ik afscheid van Ruppa en Keshab en loop met mijn bagage naar de brug van Pepsi Cola waar een auto mij zal oppikken voor de reis naar Tibet.
Mijn medereizigers bestaan uit 2 Maleisische meisjes, een Canadese, een Nepalese gids en chauffeur ( naar Tibet mag alleen in groepsverband gereist worden). Rond 10.30 uur komen we aan bij de grens in Kodari/ Zhangmu. Daar moeten we onze bagage lopend verplaatsen van de Nepalese naar de Tibetaanse grens.
Bij de Tibetaanse grens werd streng gecontroleerd op fruit en etenswaar, afbeeldingen en teksten over de Dalai Lama en Tibet. Alle boeken werden doorgebladerd en een woord als "monnik" geeft aanleiding om het boek in beslag te nemen. Zelfs bepaalde figuren op een rok. Het is bij het absurde af !! Alle tassen moeten open en ze maken er een puinhoop van. Maar het gekke is dat ze niet vragen naar e-boeken?!
Na de Tibetaanse grens krijgen we een Tibetaanse auto, chauffeur en gids en gaan we weer rechts rijden. De klok moeten we 1 uur en 20 minuten voor uitzetten volgens de Beijingse tijd. Tijdens de lunch kunnen we " zwart" geld wisselen. Aangezien het guesthouse in Nyalam ( 30 km. van de grens) nog dicht is omdat het nog vroeg in het seizoen is , besluiten we door te rijden naar Tingli (150 km en 5 uur verder) over de Friendship Highway. Het blijkt dat wij de 1ste groep buitenlanders zijn die Tibet weer in mogen en dat het de laatste paar dagen flink heeft gesneeuwd waardoor de diverse passen waren afgesloten. Ook onze gids had daar hinder van ondervonden.
Om 18.30 uur gaan wij de pas Tongla over op 5050 m. Op dat punt stormt het enorm, is het erg mistig, ligt er veel sneeuw op en langs de weg. Een paar auto' s in tegenovergestelde richting zijn vastgelopen waardoor alles stagneert. Onze chauffeur en gids helpen, in die ijzige kou, bij het uitgraven, waardoor het ons uiteindelijk na een half uur, tegen verwachting in, lukt om door te rijden. En na 15 min. rijden ging daar de storm liggen en stopte het met sneeuwen en brak de lucht weer open. Toen hadden we ook weer zicht op de Mount Everest, de Mt. Lhotse 8516 m.) en de Cho-Oyu. Rond 20.30 uur komen we in Tingli aan op 4300m. hoogte ( het is hier nog steeds licht buiten door de klokverplaatsing). Het is hier momenteel - 9 graden. Gelukkig brandt in het restaurant , waar we eten, een kachel. Doch onze kamer, die ik deel met de Canadese, is ijzig koud en voor het toilet (een gat in de cemente vloer) moet je naar buiten. Ik besluit maar met mijn kleren aan in bed te kruipen. Mijn medereizigers hebben allemaal barstende hoofdpijn a.g.v. de hoogte, maar ik niet dankzij de Everest trekking waarbij ik geleidelijk geacclimatiseerd ben tot 5545 m. ( achteraf is het een goede beslissing van mij geweest om eerst de Everest trekking te doen en daarna de Tibet reis). Om 21.30 uur liggen we in bed.

Zondag 5 april: 2 de dag Tibet: van Tingli naar Shigatse: 300 km. 7 uur rijden:
Na een vrij goede nacht staan we om 8.00 uur op. De zon schijnt en de lucht is blauw. Het is nog wel koud buiten.
Ook vandaag wordt het een reisdag. We vertrekken rond 9.30 uur met de auto en rijden over de mooi aangelegde Friendship Highway die loopt van Sjanghai tot de Nepalese grens (lengte 5000 m, 7 jr. geleden door de Chinezen aangelegd, toegestane km. snelheid 30- 60 km, erg laag want het is erg stil op deze mooie weg). Onderweg zien we mooie kale zandbergen, maar ook besneeuwde bergtoppen van de Chola, Yatola en de Mount Everest. We passeren de Yatola pas op 5248 m. en zien de Mount Namoli van 6500 m. hoogte. We passeren ook kleine dorpjes met witte huisjes en Boeddhistische vlaggetjes op hun dak. Sommigen hebben elektriciteit, anderen hebben solar voorziening. We zien koeien en schapen grazen (maar er is nauwelijks gras) en boeren die met ossenkarren hun land bewerken. De mensen zijn in erg warme kleding gehuld en hun uiterlijk is verweerd, het doet me denken aan mensen uit Mongolië en Alaska met spleetogen. Jammer genoeg kunnen we niet met hun praten want ze spreken en verstaan geen Engels. Vaak passeren we politieposten waar de chauffeur en gids hun papieren moeten laten zien en wij ons paspoort en visum. Om 12.30 uur lunchen we in Lhatse, noedels of gebakken rijst. Lhatse is een vrij nieuwe stad met een redelijk modern winkelcentrum. We rijden door tot Shigatse. Aangezien de chauffeur iets te hard heeft gereden moeten we 20 min. stil staan want anders krijgen ze een boete bij de politiepost voor de stad. Shigatse is de 2de grootste stad van Tibet en er wonen 160.000 mensen: vooral Chinezen die hier zaken doen of een bedrijf opzetten. Shigatse bezit het bekende Ta Shilhunpo/ Tashulumpo klooster dat we morgen gaan bezoeken. Om 16.30 uur arriveren we bij het Yak hotel. Samen met de Canadese delen we een kamer. De kamer ziet er goed uit, maar voor de rest valt er veel te wensen over: een douche met een koud miezerig straaltje water, kastdeuren die eruit vallen, het licht wat niet uit wil en de buitendeur die niet open wil, maar het bed is lekker warm en ze hebben wifi bij de receptie (doch Facebook kan ik niet openen want dat wordt door China geblokkeerd). We gaan de stad verkennen: een grote locale markt, een mengeling van moderne/dure winkels en ouderwetse/armoedige winkels (combinatie van arm Tibet en modern en rijk China). Alle ATM's schijnen vandaag niet te werken en de banken zijn op zondag dicht. De Maleisische meisjes en de Canadese blijven veel last van hoofdpijn houden ondanks de diamox ( ik gelukkig niet !) En na de maaltijden met noedels en rijst liggen we om 22.00 uur in bed.

Maandag 6 april, 3 de Tibet dag: in Shigatse op 3850 m. hoogte.
Ik realiseer me dat het mijn 42 ste trouwdag zou zijn en dat het in Nederland 2de Paasdag is. Hier is het Qing Ming / graven festival waarop o.a. tombes worden gewassen. De zon schijnt en de lucht is blauw, maar de temperatuur wordt pas in de loop van de ochtend aangenaam, mits je uit de wind staat. Het ontbijt bestaat uit een buffet met gestoomd brood, rijstsoep, broccoli, gebakken aardappels en tomaten, pinda's, ei, botermelk en koffie en kleine stukjes banaan, appel en cake. We bezoeken het Boeddhische TASHILHUNDO KLOOSTER (betekent geluk en voorspoed zijn hier verzameld) wat ligt op een heuvel. Het is in 1447 gesticht door Gedundrub = de 1ste Dalai Lama. Later werd het de zetel van Panchem Lama tot zijn dood in 1989 (ligt nu in een tombe )(is na de Dalai Lama de belangrijkste geestelijk leider van het Tibetaanse volk). Hier wonen 8000 monniken (gelimiteerd door de Chinese regering). Het geheel bestaat uit gouden tempels en witte stoepa's, en prachtige fresco' s, beelden, een thanka wall ( religieuze schilderingen op textiel) en een 27 m. hoog Boeddha beeld ( naast vele andere gouden boeddha beelden) Jammer genoeg mag er binnen in de tempels alleen gefotografeerd worden tegen meer dan 25 dollar, en dat vind ik te veel geld voor een foto. De gids vertelt dat er 4 verschillende boeddhistische monniken zijn waarvan de Gelugspa school de belangrijkste is ( 80% van de bevolking hangt deze school aan, is gesticht in de 14 de eeuw en de Dalai Lama volgt ook deze school) De mensen offeren geld en yak boter om de kaarsen brandend te houden.
Daarna volgen we, net als de pelgrims, de Cora rond het klooster met z'n vele gebedsmolens en Boeddhistische vlaggetjes. Op afstand zien we ook het herbouwde DEGIN GALSANG PHODRANG PALEIS wat in 1959 door de Chinezen is verwoest.
Momenteel zijn we hier een van de weinige toeristen en krijgen daarom veel belangstelling. Het hoog seizoen is in juli, augustus en september, dan is de temperatuur gemiddeld 25 graden, maar vaak is het dan bewolkt. De gemiddelde leeftijd is 50-60 jaar.
' s Avonds wordt onze douche gemaakt en kunnen we heerlijk warm douchen. Een van de Maleisische meisjes heeft heftig diarree, de dokter heeft haar een infuus gegeven.

Dinsdag 7 april, 4de Tibet dag, van Shigatse naar Gyantse,
op 4000 m. hoogte.
Vandaag gaan we weer verder met het verkennen van Tibet. Ook nu begint de dag zonnig en met een blauwe lucht maar weldra neemt de bewolking toe. We rijden naar Gyantse op slechts 2,5 uur rijden van Shigatse. We passeren weer een prachtig landschap met golvende kale en veelkleurige bergen met soms nog een spoortje sneeuw, met aan de voet witte huisjes met kleurrijke houten deuren en kozijnen en op hun dak een takkenbos met Boeddhistische vlaggetjes De braakliggende akkers worden omgeploegd door paarden en ossenwagens. Soms is het land wat drassig, lopen er kudden schapen of staan er kale bomen op. Ondanks dat we op deze mooie " Friendship Highway" langzaam rijden ( 30 km binnen en 50-60 km buiten de bebouwde kom) moeten we 3x 15 min. stoppen i.v.m. " speed limit". Ik ga dan maar wandelen en kan dan leuke plaatjes schieten van kinderen, een ossenwagen, muren van koeienstront en van 2 dames die aan het weven zijn in hun huis waar ik uitgenodigd wordt om binnen te komen.
Rond 12.30 uur komen we in het Ga Kyi hotel in Gyantse aan.
Gyantse is de 3de grootste stad van Tibet, heeft 66.000 inwoners en heeft het Tibetaans karakter behouden doordat de Chinezen hier niet veel verwoest hebben. Daarna gaan we het PALCHO KlOOSTER bezichtigen wat gebouwd is in 1927. Hier huizen nog maar 32 monniken die 3 verschillende Boeddhistische scholen aanhangen. Hier staat ook de prachtige KHUMBUM STUPA. Dit is een grote Newardi stoepa gebouwd in de stijl van een 108 zijdige mandala, waarbij 112 Boeddhistische kapellen trapsgewijs op elkaar gestapeld zijn (23 zijn er slechts open voor publiek). Ze zijn voorzien van afbeeldingen en beelden.. Het geheel is omringd door een oude vestingmuur. Verder ligt er op een heuvel een oud fort genaamd de DZONG VAN GYANTS.
Daarna loop ik wat rond in de stad en zie hoe mensen van leisteen naambordjes maken en hoe vele mannen achter de naaimachine zitten om maatkleding te maken. Ze hebben zelfs mijn ritssluiting van mijn kleine rugzak voor niets gemaakt.
Terug in het hotel blijkt het toilet niet door te spoelen. Bij de receptioniste, die totaal geen Engels spreekt, leg ik met handen en voeten uit wat het euvel is. Ze begrijpt het en repareert de vlonder en nu kunnen we de w.c. weer doortrekken. Doch de badafvoer blijft stinken. Na een maaltijd met noedels, ei en groenten kunnen we weer een geslaagde dag afsluiten.

Woensdag 8 april, 5de Tibet dag, van Gyantse (4000m naar Lhasa (3600 m),
Het wordt vandaag weer een reisdag, maar onderweg genieten we van het prachtige landschap. Soms lijkt het op een maanlandschap en dan weer rijden we slingerend met haarspeld bochten tussen de steile wanden van de kale bergen. We stoppen bij het prachtig blauwe MANAK MEER. Dit is een kunstmatig aangelegd meer met een dam. Soms wordt onze doorgang versperd door een kudde schapen. Ook maken we een foto stop bij NJENTION KANSA = een besneeuwde berg van 7100 m. hoog en de KAROLA GLETSJER en PAS op 5010 m. hoogte Na de lunch stoppen we bij het MEER van YAMDROK TSO. Het in het 3de grootste meer van Tibet ( 72 km lang) en het hoogst gelegen meer van Tibet op 4200 m. Het water is turkooise. Het heeft de vorm van een kreeft. Het is 1 van de 4 heilige meren van Tibet. Ze geloven dat het meer een transformatie is van een of meerdere godinnen. Om 14.30 uur passeren we de KAMPALA PAS op 4794 m. hoogte.
Als we LHASA benaderen moeten we eerst door een paar tunnels en opvallend is dat de bomen hier voor het eerst groene blaadjes hebben i.v.m een hogere temperatuur hier. LHASA is een grote stad met 300.000 inwoners, de meeste zijn van Chinese afkomst en is 's werelds hoogste hoofdstad op 3600 m. Het heeft moderne hoge gebouwen en flats, brede wegen en bruggen, en mooie lampionnen aan lantaarnpalen. Om 1700 uur stappen we hotel Flora, midden in het centrum, binnen. Ook hier mankeert het een en ander aan de douche maar dat wordt gelukkig verholpen. Aangezien het tot 21.00 uur licht is buiten hebben we nog voldoende tijd om de binnenstad te bekijken. Het nieuwe Lhasa heeft moderne kledingzaken ( veelal eigendom van Chinezen waardoor de inkomsten terugstromen naar China) en een brede wandelpromenade. Het is hier heel duidelijk dat Tibet onderdeel is van de Chinese volksrubliek want op alle gebouwen en straatlantaarns staat de Chinese vlag. En op elke hoek van de straat vind je politie of militairen en camera's houden alles in de gaten. Zelfs in onze mini bus zit een camera gemonteerd op de voorruit die ons bespioneert ( verplicht, want anders is reizen voor ons in Tibet niet toegestaan ! !!)
In het oude stadscentrum lopen pelgrims een ronde ( met de klok mee) in het oude centrum en om de Jokhang tempel = de Bharkor. Hierbij bidden zij middels een Tibetaanse rozenkrans of een gebedsmolen en gaan regelmatig op de buik liggen waarbij de handen ( vaak met een houtje) over de grond wordt geschoven: dit wordt 100 keer achter elkaar herhaald. Jong, oud en gehandicapten doen hieraan mee. Het lijkt mij enerzijds uitputtend maar anderzijds is het een mooie lichaams beweging waarbij alle spieren benut worden.

Donderdag 9 april, Tibet 6de dag, LHASA.
De ochtend begint zonnig, maar weldra raakt het bewolkt en winderig waardoor het, zonder jas, fris aanvoelt. We gaan vanochtend het POTALA PALEIS bezoeken. Het staat op een heuvel midden in de stad en is een samenstelling van een fort, paleis, tempel en klooster. Het is 117 m. hoog en heeft 13 verdiepingen. Het rode deel dateert uit de de 7de eeuw, dit is het religieuze deel en bevat tempels, stupa's, gouden tombes van vorige Dalai Lama' s en slaapplaatsen voor monniken, bijzondere kunstvoorwerpen zoals gouden met de hand geschreven geschriften en waardevolle geschenken van Chinese keizers zoals antiek, beeldhouwwerken en schilderingen. Er zijn nog 2 originele kapellen uit de tijd. Het witte deel stamt uit de 17de eeuw: dit is het politieke deel en is gebouwd in de tijd van de 5de Dalai Lama. In 1959 is het door de Chinezen gebombardeerd, maar de schade bleef beperkt.
Er zijn vele bezoekers en terecht want het is erg mooi !
Ook hier zien we vele biddende pelgrims een gebedsronde maken = de zogenaamde Tsekor. ( er is nog een gebedsronde buiten Lhasa = de Lingkor, die duurt 2,5 uur).
' s Middags bezoeken we de prachtige JOKHANG tempel, ook gebouwd in de 7 de eeuw. Volgens de legende gooide de koning Songsten Gampo een ring omhoog en die viel toen in Wothang meer, en op die plek rees een stupa uit het meer waarna het meer werd drooggelegd. De tempel bevat veel beelden, Boeddha' s, schilderingen en goud. Tijdens de Chinese culturele revolutie ( 10 maart 1959) werd het interier grotendeels vernietigd en in 1980 is het herbouwd. Jammer genoeg mag er binnen niet gefotografeerd worden. Veel Tibetanen komen naar Lhasa op pelgrimstocht en bezoeken dan de Jokhang tempel. Het ruikt er sterk naar yakboter waarin de kaarsen branden.

Vrijdag 10 april, Tibet 7de dag, LHASA.
Vanochtend gaan we een bezoek brengen aan het NONNEN KLOOSTER / TSAMKHUNG. Hier wonen 62 "Annies" die de Gelugspa school van de Dalai Lama aanhangen. Ze moeten zich zichzelf bedruipen met donaties van de bevolking en de opbrengsten van hun theehuis, wat ze runnen. Tevens maken ze gebedsmolens incl. de mantra's die erin zitten. Zowel ' s Ochtend als ' s avonds bidden ze gezamenlijk 1-2 uur en daarna hebben ze huishoudelijke taken en geven les. Er zitten de nodige dikkers bij waaruit ik mag concluderen dat ze goed te eten krijgen en dat ze te weinig bewegen.
Tussen de middag ga ik wat etenswaar kopen voor mijn 44 urige treinreis naar Chengdu morgen, want in de trein schijnt alles erg duur te zijn. Ook ben ik op zoek gegaan naar een C.D. met Tibetaanse muziek, maar het soort muziek staat me niet zo aan. En het is erg moeilijk om je hier verstaanbaar te maken zelf met handen en voeten.
' s Middags brengen we een bezoek aan het KLOOSTER van SERA. Het werd gesticht in 1419. Het heeft een gebedshal en 33 huizen waarvan de meeste leeg staan want er wonen momenteel slechts 500 monniken i.t.t. vroeger 5500 ( gecensureerd door de Chinezen) Ook zij hangen de Gelugspa school aan van de Dalai Lama. Het was vroeger het 2de grootste klooster van Tibet met een oppervlakte van 11496 m2. Er staan prachtige mandala 's gemaakt van zand, en een drukkerij/ bibliotheek waar Boeddhistische monniken filosofie kunnen studeren. Mensen brengen hun kinderen hier naar toe als ze boze dromen hebben en dan krijgen ze van de monnik een zwarte stip op hun neus en dan moet het over zijn.
Ook hier zien we veel goud, beelden van Boeddha' s en andere figuren. De pelgrims stoppen overal 1 yuan tussen als donatie en dat wordt om de zoveel tijd door de monniken verzameld.
Van 15.00 tot 17.00 uur discussiëren monniken op een binnenplaats. De staande monnik stelt filosofische vragen en klapt daarbij in zijn handen ( als teken dat geest en wijsheid samen werken), en de zittende monnik geeft antwoord. Het gaat er soms fel aan toe !
Terug in mijn hotel blijkt er veel onduidelijkheid te zijn over mijn treinticket naar Chengdu morgen. Wie heeft mijn ticket geboekt, hoe krijg ik het in mijn bezit, moet ik het nog zelf betalen ( 1200 yuan = 120 dollar) ??? Na veel gemail en gebel lijkt alles goed te komen. We zullen het morgen zien.

Zaterdag en zondag 11 en 12 april , van Lhasa naar Chengdu (China) met de trein gedurende 44 uur.

Ik was van plan om vanochtend nog bovenstaand verslag op mijn weblog te plaatsen, maar dat lukte niet ( mogelijk wordt dit hier ook geblokkeerd). Dus moeten jullie eventjes wachten tot ik in Chendu ben.

Ik neem vanochtend afscheid van mijn groepsgenoten die met het vliegtuig naar Kathmandu resp. Maleisië vertrekken. Ik zelf ga met de taxi naar het station waar ik met de trein van 11.10 uur naar Chengdu zal vertrekken. Het ticket heb ik inmiddels ontvangen. Ik moet door wat controle posten waar ik mijn paspoort, visum en ticket moet laten zien, mijn bagage wordt gecontroleerd en mijn lichaam wordt afgetast. In mijn grote rugzak hadden ze een mes gezien, dus het moest weer open en opnieuw gecheckt worden. Maar ze vonden het niet (want hij zat in mijn kleine rode rugzakje): geluk gehad !
Het is een mooie grote trein, waar ik een slaapcabine met 2 stapelbedden moet delen met een Chinese moeder en zwangere dochter. Met behulp van een vertaler op haar mobiele telefoon kunnen we een enkel woordje met elkaar wisselen. Het landschap in Tibet is prachtig, besneeuwde bergen, meren en moerassen. De hoogte varieert tussen de 4500 - 5072 m. Het wordt ook wel de " Hemeltrein" genoemd omdat het de hoogste treinreis ter wereld is. Hij rijdt heel langzaam ( ik denk niet sneller dan 50 km/uur) en stopt regelmatig als er een tegenligger aankomt. Ondanks het gerammel heb ik redelijk geslapen. Doch om 2.00 vannacht werden we gewekt omdat een 4de passagier ons kwam vergezellen.
Maar vanochtend, inmiddels gearriveerd in China, ziet het er buiten heel anders uit , namelijk bergen die afgegraven worden, hoge flatgebouwen, dorpjes, moderne stations, maar ook akkers, rijst en koolzaad velden waar mensen aan het werk zijn. De trein gaat vaak door lange donkere tunnels en stopt soms op grote treinstations. Binnen in de trein kan de w.c. niet mee doorgetrokken worden, loopt de emmer voor de wastafel afvoer over en is er geen licht en oplaad mogelijkheid, doch dit wordt in de loop van de ochtend allemaal hersteld.
Maar de zon schijnt buiten en ik vermaak me prima met lezen, schrijven, eten, slapen en van het uitzicht genieten. Doch het is moeilijk om met de Chinezen contact te maken. Ze spreken geen of nauwelijks Engels en zelfs een glimlach kan er nauwelijks van af (heel anders dan de mensen in Myanmar, India en Nepal). Moeder en dochter slapen veel, alleen de jongen die boven mij slaapt doet af en toe een poging in het Engels en hij heeft wat gerechten in het Kantonees voor mij opgeschreven. Maar de 44 uur zijn best snel omgegaan. Na een vrije goede nacht , arriveer Ik om 8.15 uur in Chengdu. Daar word ik opgehaald door een gids die met de taxi naar mijn hotel brengt.

Dit zijn weer mijn belevenissen in Tibet ( en het begin van China)
Tibet is een prachtig land met een schitterende natuur en prachtige kloosters. Het is echter jammer dat Tibet , incl. de bezoekers, zo gecensureerd wordt door China. Zij en wij worden bespied en gecontroleerd. Google ( incl. g -mail) en facebook is geblokkeerd, zodat we hiermee geen contact met anderen kunnen hebben. Er is hier ook geen Engels boek te krijgen, verboden ! Maar dat is slechts een peanut vergeleken met de onderdrukking en achtervolging van de Boeddhisten hier. Waarom toch, het zijn zo' n goede mensen ???
En in maart wordt altijd de grens gesloten omdat men ongeregeldheden verwacht i.v.m. de " viering" van de culturele revolutie op 10 maart en 17 maart waarop de 14de Dalai Lama Tibet verliet. Nu leeft hij in ballingschap in Noord India in de plaats Dharam Sala. Vorig jaar hield hij daar een lezing, waar ook vele Tibetaanse Boeddhisten bij aanwezig waren. Maar bij terugkomst in Tibet werden ze door de Chinese regering gevangen gezet en vervolgens op de zwarte lijst geplaatst waardoor ze levenslang vervolgd worden.

De foto' s komen nog !

Groetjes van Francine